‘Vergi enflasyonu azdırır’

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Haziran ayı Meclisi, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında ATB Toplantı Salonu’nda yapıldı. Yönetimin bir aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği Meclis’te, 104’üncü yaşını kutlayan Antalya Ticaret Borsası’yla ilgili hazırlanan görsel sunum yapıldı.

EKONOMİK BÜYÜMEYE EN YÜKSEK KATKIYI VERGİLER VERDİ

Ekonominin gidişatı ile ilgili verilerin başta Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olmak üzere kurumlarca açıklandığını belirten Başkan Ali Çandır, şunları kaydetti:

“Bizler de bu verilere ve yaşadıklarımıza bakarak değerlendirmelerde bulunuyoruz. Bu verilerin bir kısmı kapsayıcı ve yapısal durumu anlatırken bir kısmı da belirli bir alana yönelik operasyonel durumu anlatıyor bize. Bu ay başında açıklanan 2024 yılı ilk üç ay GSYH yani ekonomik büyüme rakamları ekonomimizin genel performansı hakkında bizlere ışık tutmuştur.

İlk üç ayda ekonomimiz genel olarak yüzde 5.7 gibi yüksek bir büyüme göstermiştir. Son 26 yıllık ilk çeyrek büyüme ortalamamız olan yüzde 4.8’den yüksek bir büyüme ilan edilmiştir.  Sanayimizdeki yüzde 4.9’luk büyüme, yüzde 4.7’lik ortalama büyümeye yakın seyrederken hizmetler sektörünün yüzde 4.3’lük büyümesi ise yüzde 5.1’lik ortalama büyümenin altında kalmıştır. Tarım sektöründeki büyüme ise yüzde 2’lik ortalama büyümenin oldukça üzerinde gelerek yüzde 4.6 olmuştur. Büyüme performansında 2 sektör diğer sektörlerden çok ayrı bir konumda kalmıştır. Bunlardan ilki inşaat sektörüdür ve yüzde 11.1 gibi yüzde 5.9 olan ortalama büyümenin 2 kat üzerinde ilan edilmiştir. İkincisi ise subvansiyonlar, destekler, istisnalar ve vazgeçmeler düşüldükten sonra yüzde 10.4 büyüyen vergi olmuştur. Yani ekonomik büyümeye en yüksek katkıyı veren kalemlerden biri ilk 3 ayda toplanan vergiler olmuştur.”

VERGİ ENFLASYONU AZDIRIR

Vergilerin enflasyonu azdırdığını ifade eden Başkan Çandır, “Yapılan bilimsel çalışmalara göre vergi oranlarındaki 10 puanlık artış enflasyonu 6.5 puan artırmaktadır. Bu güçlü etki tersine işlememekte ve kalıcı olarak enflasyonu yapışkan hale getirmektedir. Artırılan vergilerin ikinci etkisi bizim gibi kayıt altında çalışan iş dünyasının üzerine çoklu olumsuz etkilerdir. Öyle ki mevcut durumda ağır maliyet baskısı altında çalışan iş dünyası, yeni vergi paketinin aynen uygulamaya konması halinde ödenemez yüklerle karşı karşıya kalacağı endişesiyle çalışmaktadır” diye konuştu.

Açıklanan son verilere göre Antalya’nın son aylarda olduğu gibi ülke ortalamasının gerisinde bir performans sergilediğini kaydeden Başkan Çandır, ilk 5 aylık rakamlara göre Antalya ihracatında yüzde 0.6’lık düşüş yaşanırken, ülke ortalamasında yüzde 3.2’lik artış yaşandığını belirtti. Tarımsal ürün ihracatında Antalya’daki yüzde 2.9’luk düşüşe karşın ülke ortalamasında ihracatın yüzde 2.4 artış gösterdiğini söyleyen Çandır, “Yaş meyve sebze ihracatında durum daha kötü seyretmiş ve kentimizdeki yüzde 11.5’lik düşüşe karşın ülke ortalaması yüzde 2.5 artmıştır” dedi.

ÇEK VE PROTESTOLU SENETLERDE ARTIŞ

Geçen Kasım ayından bu yana her ay protestolu senet ve karşılıksız çek tutarlarında son 10 yılın rekorlarının kırıldığını bildiren Çandır, “Nitekim Nisan ayında da Antalya’daki protestolu senet tutarında aylık yüzde 415 ve yıllık yüzde 360 artışa karşılık ülkemiz ortalaması aylık yüzde 194 ve yıllık yüzde 161 artış olarak ilan edilmiştir. Karşılıksız çek tutarında ise kentimizdeki aylık yüzde 228 ve yıllık yüzde 427 artışa karşılık ülke ortalaması aylık yüzde 189 ve yıllık yüzde 267 artış olarak ilan edilmiştir” dedi.

Çekle ödeme tutarının Antalya’da aylık yüzde 34, yıllık yüzde 69 arttığını belirten Çandır, “Çekle ödeme tutarı ülke ortalaması aylık yüzde 52 ve yıllık yüzde 83 artış olarak ilan edilmiştir. Kurulan/kapanan şirket sayılarında da ülke ortalamasından kötü bir performans göstermiş bulunmaktayız. Buna göre kentimizdeki kurulan şirket sayısının yüzde 40 azalmasına karşılık ülkemizde yüzde 30 azalmıştır. Kapanan şirket sayısı Antalya’da yüzde 40 artarken, ülkemizde yüzde 30 artmıştır” bilgisini paylaştı.

Antalya’da kullanılan kredilerin Antalya ve ülkede yıllık yüzde 55 arttığını söyleyen Çandır, “Ticaret sektörü kredileri kentimizde yüzde 44 ve ülkemizde yüzde 39 artarken tarımsal krediler kentimizde yüzde 46, ülkemizde yüzde 65 artmıştır” dedi.

ÜRETİME YÖNELİK KREDİLERDE AZALIŞ

Bireysel kredi kartı kullanımındaki artışa dikkat çeken Başkan Çandır, şunları kaydetti:

“Kentimizde ve ülkemizde yıllık yüzde 145’lik artış yaşanan kredi kartı hacmi ile ticari kredi kullanımındaki hacim büyümesi karşılaştırılırsa üretime yönelik kredilerin artış hızının reel olarak küçüldüğünü söyleyebiliriz. Bu durum, mevcut arz artışını frenleyen bir yapının hakim olduğunu göstermektedir. Halbuki enflasyonu yenmenin hayati ve esas konusu, arzı yani üretim kapasitesini artırmaktır. Tarım ve gıda ürünleri enflasyonu tüm dünyada sürekli olarak ciddi düşüşler kaydederken bizde rekor artışlar yaşanması, üretici ve esnaf kesiminin fahiş fiyat merakıyla açıklanması hiç gerçekçi değildir. Evet, bizde fiyatlar düşmemekte hatta artmaya devam etmektedir. Çünkü bizdeki çoklu ve kalıcı maliyet artışları dünyanın hiçbir yerinde yaşanmamaktadır. İşin bu yanını boş geçip sadece fiyatlara odaklanmak ve sürekli sopa göstermek temel sorunu çözmekten uzaklaşmaktır.”

BORSA SEKTÖRLERİN NABZINI TUTUYOR

Başkan Çandır, Borsa’nın çalışmalarıyla ilgili de bilgi verdi. Haziran’da Antalya Tarım Konseyi (ATAK) işbirliğinde süt, çevre ve toprak konularında paneller ile hayvancılık ve et ticareti başlıklı sektörel analiz toplantısı düzenlediklerini anımsatan Başkan Çandır, “Sürdürülebilir Süt Üretimi” panelinde sürdürülebilir süt üretimi için aile işletmelerinin desteklenmesi, artan maliyetler, süt üretiminin durumu ve gelişmiş ülkelere oranla kişi başı süt tüketiminin düşük olması, kırsal kesimde yaşanan altyapı eksikliği ve zorluklar ile küçükbaş hayvancılığın desteklenmesi, bu kapsamda çobanlara karavan desteği sunulması önerisinin gündeme geldiğini anımsattı. Çandır, “Antalya’da Tarım ve Çevre” panelinde, Antalya'da her yıl oluşan 1 milyon ton sera atığı ve bu konudaki çözüm önerileri, seralarda kullanılan plastik iplerin çevre ve hayvan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri, mikroplastik oluşumunun zararları, Avrupa Birliği'nin yeşil ve döngüsel ekonomiye yönelik politikaları ve beklentileri, çevre dostu üretim ve sıfır atık hedefleri kapsamında belediyelerin çalışmaları ve önerilerin gündeme geldiğini kaydetti. Çandır, “Antalya’da Tarım Topraklarının Sürdürülebilir Kullanımı” panelinde ülkemizin tarımsal potansiyeli ve bu potansiyelin korunmasının önemi ile tarım sit alanlarının yapılaşmaya açılmaması, her yıl milyonlarca ton toprağın erozyonla kaybedildiği ve bu durumun tarım alanlarını tehdit ettiği, modern gübre teknolojileri ile sürdürülebilir tarım için doğru gübrelemenin öneminin vurgulandığını belirtti.

Kurban Bayramı öncesinde hayvancılık ve kırmızı et ticaretinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerinin sektörel analiz toplantısında Borsa’da konuşulduğunu belirten Ali Çandır, toplantıda hayvan varlığı ve kurbanlık durumu, sektördeki zorluklar ve sürdürülebilir et yönetimi, hayvancılıkta aile işletmelerinin önemi ve iklim değişikliğinin hayvancılığa etkilerinin görüşüldüğünü söyledi. Çandır, “Panellerimize ve toplantımıza katılan, katkı sağlayan meclis ve komite üyelerimize, paydaşlarımıza, panelistlere ve çalışma arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum. Bu toplantılar sayesinde anlık durumumuzu gözden geçirebiliyor, sorunların gündeme gelmesine ve kamuoyunda farkındalık oluşturulmasına katkıda bulunuyoruz. Ayrıca karşılıklı görüş alışverişinde bulunuyor ve kurumlar arası işbirliği imkanlarını değerlendiriyoruz. İlgi duyanlar panellerimize her zaman olduğu gibi Borsamız YouTube hesabından erişebilirler” dedi.

TOBB OLARAK KADINLARIN DAHA AKTİF OLMASINI ÖNEMSİYORUZ

TOBB adına sorumlu olduğu Antalya, Isparta, Burdur ve Afyonkarahisar il ve ilçelerinde bulunan oda ve borsaları ziyaret ettiğini, ziyaretlerde sektörel sorunlar ve çözüm önerileri, beklentiler ve faaliyetleriyle ilgili görüş alışverişinde bulunduklarını anlatan Çandır, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu’nun Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliğinde düzenlediği Batı Akdeniz Bölge Toplantısı’na katıldığını belirtti. Çandır, “TOBB olarak kadınların, sosyal hayatta ve iş hayatında daha aktif olmalarını önemsiyoruz. Çünkü, kadının söz sahibi olduğu her yerde medeniyet ve elinin değdiği her ekonomide bereket olur” dedi.

Türk Patent ve Marka Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muhammed Zeki Durak’ı ziyaret ederek, 9-13 Ekim’de 13. kez düzenleyecekleri Yöresel Ürünler Fuarı YÖREX, coğrafi işaretler, marka, patent, tasarım ve faydalı model alanlarında TOBB ve Oda-Borsa camiasının rolü ve iş birliği alanlarını konuştuklarını kaydeden Çandır, Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürü Ali Karagöz’ü ziyaret ederek, tarım meslek liseleri ile tarım sektörünün mesleki eğitim siteminden beklentilerini ve mesleki eğitimdeki güncel gelişmeleri değerlendirdiklerini anlattı. Kalkınma Ajansları Genel Müdürü Ahmet Şimşek’i ziyaret ederek, YÖREX ve tarım sektörüne yönelik beklentileri konuştuklarını söyleyen Çandır, “Nazik misafirperverlikleri ve değerli görüşleri için başkan ve genel müdürlerimize teşekkür ediyorum” dedi.

HUBUBAT FİYATLARI ÜRETİM İŞTAHINI AZALTIR

Antalya Ticaret Borsası Meslek Komitelerinin düzenli olarak toplandığını belirten Çandır, üyelerin Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanan hububat referans fiyatlarının piyasa beklentilerinin altında kaldığını belirttiğini kaydetti. Çandır, “Fiyatların üretici, tüccar ve sanayici üzerindeki etkilerini değerlendirerek, piyasa beklentilerinin gerisinde kalan fiyatların gelecek yıl üretim iştahını azaltabileceği endişesini dile getirmişlerdir. İklim değişikliğinin üretim miktarı ve hasat dönemleri üzerindeki etkileri, ihracat birim fiyatları, döviz kuru seyri ve vergisel düzenlemeler gibi konuları ele alarak sektörel etkileri tartışmışlardır” dedi. Çandır, komitelerde istihdam sorunları, yapay zeka kullanımının iş verimliliği üzerindeki etkisi, turizm sektörü ve Kurban Bayramı hareketliliğinin Antalya ekonomisi ve tarım sektörüne pozitif etkileri, e-ticaret büyümesinin tarıma yansımaları, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ve karbon ayak izi, düşük gramajlı ambalajların satış üzerindeki etkileri, İsrail ile yapılan ticaretin durdurulması kararının Antalya dış ticaretine etkileri, nakit ödemeler ile kredi kartı kullanımının işletmeler ve çalışanlar üzerindeki sosyal ve ekonomik etkilerinin gündeme geldiğini kaydetti.

ANTALYA FİRMALARINI KUTLADI

Başkan Çandır, Antalya’da üretim ve ihracat yaparak, hizmet sunarak 2023 yılında elde ettiği başarılarla öne çıkan firmaları kutlarken, “TİM İlk 1000 İhracatçı Araştırması’nda Türkiye’nin ilk bin ihracatçısı, İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırmasında ise Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında yer alan firmalarımızın başarılarının devamını diliyorum” dedi. Çandır, Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Çekya ile karşılaşacak olan A Milli Futbol Takımına başarılar diledi.

Çandır, Perşembe günü ATB, ATAK, TAGEM ve BATEM işbirliğinde düzenlenecek Akdeniz'in İncisi Mersin çalıştayına üyeleri davet etti. Başkan Çandır, Meclis Başkan Yardımcısı Abdullah İnan’ın kardeşinin vefatından duyduğu üzüntüyü dile getirirken, “Ahmet İnan kardeşimize Allah’tan rahmet, Abdullah Bey ve ailesine başsağlığı diliyorum. Mekanı cennet olsun” dedi. Meclis’te üyeler sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.