Tarımda rekor maliyet

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Mart ayı tarımsal girdi fiyatları endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi. Tarım- GFE’nin aylık yüzde 15.16 ve yıllık yüzde 105.70 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakamlar, son bir yılda olduğu gibi aylıkta ve yıllıkta endeks tarihinin rekorları olmuştur. Yılbaşından itibaren ilan edilen aylık Tarım- GFE, daha önce hiç karşılaşmadığımız derecede önceki yılların toplam değerini katlayacak düzeyde yüksek ilan edilmeye başlamıştır. 2015-2021 dönemi Mart ayları toplam Tarım-GFE aylık değerleri toplamı yüzde 5.2 ilan edilmişken açıklanan son rakam bunun 3 katı kadar olmuştur. Tarımsal girdi fiyatları enflasyonunda son 6 aydır önceki yılların toplamını aşan bir basamak etkisi görülmektedir” değerlendirmesinde bulundu.

FİYATLAMA MEKANİZMASI TAMAMEN BOZULDU

Tarım –GFE’nin geçen yıl Mart ayında aylık yüzde 1.33 ve yıllık yüzde 21.33 olarak ilan edildiğini anımsatan Çandır, bu yıl Mart ayındaki aylık tarımsal girdi fiyatları enflasyonunun, 2021 yılının bir yıllık enflasyonuna yaklaştığına dikkat çekti. 2015-2021 dönemi Mart ayları ortalama aylık enflasyonu yüzde 0.74 ve yıllık enflasyon da yüzde 12.59 olduğunu belirten Çandır, tarımsal girdilerde fiyatlama mekanizmasının tamamen bozulduğuna işaret etti.

Mart ayıda tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 16.12 ve yıllıkta ise yüzde 113.89’luk artış ilan edildiğini belirten Çandır, aylık gübrede yüzde 44.65, enerjide yüzde 23.32, yemde yüzde 12.26’lik artış, yıllıkta ise gübrede yüzde 228.20, enerjide yüzde 175.39, yemde 107.41’lik artışa dikkat çekti.

TÜİK’in açıkladığı Mart ayı tarımsal üretici fiyat endeksi Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 12.02 ve yıllık yüzde 84.11 olduğunu belirten Çandır, “Mart ayı dahil olmak üzere son 7 aydır ilan edilen rakamlar gösteriyor ki, tarımsal üreticiler aylık ve yıllık olarak sürekli zarar etmektedirler. Bu tespitin tek istisnası Ocak ayındaki aylık veriler olmuştur” dedi.

Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarımı etkilediğini belirten Çandır, “Mart ayında açıklanan aylık yüzde 9.19 ve yıllık yüzde 114.97 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu ile aylık yüzde 7.29 ve yıllık yüzde 105.82 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de artarak taşımaya devam edeceğini göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu. Çandır, TÜİK tarafından ilan edilen Nisan ayı yurtiçi ve yurtdışı üretici ile tarımsal üretici fiyatları endekslerinin artmaya devam etmesinin etkisiyle önümüzdeki aylarda tarımsal girdi fiyatlarının artmaya devam edeceğinin öngörüldüğünü kaydetti.

Mart ayında tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 5.46 ve yıllık yüzde 61.14 ilan edildiğini anımsatan Ali Çandır, Batı Akdeniz’in enflasyonunun aylık yüzde 5.46 ve yıllık yüzde 66.69 ilan edildiğini kaydetti. Antalya’nın ve Batı Akdeniz’in 2 yıldır ülke ortalamasının üzerinde bir enflasyon yaşadığını söyleyen Çandır, “Biz bu yüksek seyri genellikle kentimiz ekonomisinin ülke ortalamasının üzerinde bir performans gösterdiği zamanlarda gözlemliyorduk. Ülke rtalamasının altında bir ekonomik performans gösterirken ortalamanın üzerinde bir enflasyon yaşıyor olmamız, kentimiz ve bölgemiz üzerinde sıra dışı aşırı yük oluşturmaktadır” diye konuştu. Çandır, Antalya ve Batı Akdeniz açısından hayati önemi olan üretici kesimin maliyet yükünün yıllardır birikmeye devam ettiğini belirterek, “Üretici kesim üzerinde biriken bu yük, bir şekilde ve belirli bir sürede tüketici kesime yansıma riskine hala sahip bulunmaktadır” dedi.