Antalya Ticaret Borsası (ATB) Ocak ayı Meclisi, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında toplandı. Yönetimin bir aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği Meclis’te, ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi ve kente ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
2022’Yİ BORÇLANARAK GEÇİRDİK
2023 yılına umutlarla başladıklarını kaydeden Çandır, “Bir kez daha hepimize, kentimize, ülkemize ve insanlığa sağlıklı, mutlu ve başarılı bir yıl diliyorum” dedi. 2022 yılını bir önceki yıldan daha düşük ve zayıf bir performansla geçirdiklerini söyleyen Çandır, “Antalya olarak ülke ortalamasının üzerinde bir ekonomik hareketlilikle yılı tamamladık. Ancak 2021 yılına göre giderek durağanlaşan bir dönemi de yaşadık. 2022 yılını özellikle girdi maliyetlerindeki artışlarla hatırlayacağız. Çünkü katlandığımız maliyetlerle uyumlu fiyatlara ulaşamadık. Özellikle tarımsal üretim ve ticaretle uğraşanlar olarak 2022 yılını, daha çok borçlanarak ve birikimlerinden harcayarak faaliyetlerimizi sürdürmek zorunda kaldık” diye konuştu.
VERİLERLE ANTALYA
Antalya iş dünyasının ve tarımla ilgili 2022 verilerini paylaşan Başkan Çandır, şunları söyledi:
“2022 yılı şirket hareketliliğine baktığımızda kentimizde daha hareketli bir yıl geçirdiğimizi söyleyebilirim. Kurulan şirkette kentimizdeki yüzde 58’lik artışa karşılık ülkemizde yüzde 28’lik artış yaşanmıştır. Kapanan şirkette de benzer bir durum yaşanmıştır. Kentimizdeki kapanan şirkette yüzde 67’lik artış yaşanırken ülkemizde yüzde 42’lik bir artış olmuştur. Yani 2022 yılında Antalya’da, ülke geneline göre çok daha fazla şirket kurulmuş ve kapanmıştır. Önceki yıllardan sıra dışı ölçüde farklılık söz konusu olmuştur.”
Antalya iş dünyasındaki çekle ödeme hacminin 2022 yılında yüzde 132 artarken, ülke genelinde yüzde 94 arttığına dikkat çeken Çandır, “Yıllık yurtiçi üretici enflasyonunun yüzde 100’lerde seyrettiğini düşünürsek reel bir işlem hacmi artışından bahsetmek mümkün değildir. Diğer taraftan karşılıksız çek hacminde kentimizdeki yüzde 76’lık artışa karşılık, ülkemizde yüzde 49’luk artış olmuştur. Kapanan şirket artışındaki sıra dışı yükseliş için bir gösterge olabilir. Fakat protestolu senet hacminde ise tam tersine bir gelişme yaşanmıştır. Ülkemizde yüzde 4.7’lik azalışa karşılık kentimizde protestolu senet hacmi geç yıla göre yüzde 11.3 azalmıştır. Senetli iş hacmini bilemediğimizden ancak çekle ödeme hacmindeki değişime uygun bir değerlendirme yaptığımızda bile bu azalışlar dikkat çekici olmuştur” diye konuştu.
BANKALARA KREDİ ÇAĞRISI
2022 yılında kullanılan kredilerde Antalya’nın ülke genelinin altında kaldığına dikkat çeken Çandır, bankalara kredi çağrısında bulundu. Çandır, şunları söyledi:
“Aslında bu durumu yıl boyunca hemen her mecliste dile getirmiştim. Yani ülkemiz ortalamasının üzerinde hareketli bir yıl geçiriyoruz ama ortalamanın altında bir krediye erişim yaşıyoruz. Bu da bizi yavaşlatıyor demiştim. Şimdi yıllık değerlendirmede bunu daha açık görebiliyoruz. Toplam nakdi kredi artışında ülkemiz genelindeki yüzde 55’e karşılık kentimizde yüzde 41’lik bir gerçekleşme olmuştur. Üstelik ülke genelinde kredilerin yüzde 60’ından fazlasını özel bankalar sağlarken kentimizde ancak yüzde 50’sini özel bankalar sağlamıştır. Krediye ihtiyaç duyduğumuz bu dönemde özel bankaların kentimiz iş dünyasına bakışını bir kez daha yaşayarak öğrendik ve not ettik. Özel bankalardan borcuna sadakati yüksek olan kentimiz iş dünyası için kredi musluklarını gevşetmesini bekliyor ve talep ediyoruz.
KISITLAYICI KREDİ KAYGISI
Açıklanan son verilere göre tarım sektöründe Antalya’nın, yıllık yüzde 46 artışla kredi kullanırken, ülke genelinde karım kredisi artışının yüzde 76 olduğuna dikkat çeken Başkan Ali Çandır, “Yine ticaret sektörü kredilerinde kentimizde yüzde 69 artış yaşanırken, ülkemizde yüzde 91’lik artış olmuştur. Yani kentimize kredi kısıtlaması sadece toplam nakdi kredilerde olmamış çok daha yüksek aleyhte farklarla tarım ve ticaret sektörlerinde de yaşanmıştır. Üstelik bu durum kentimiz ekonomik hareketliliğinin ülke ortalamasının üzerinde seyrettiği bir yılda yaşanmıştır. O halde bizler, Allah korusun, daha zor bir dönemde çok daha kısıtlayıcı bir kredilendirme politikasıyla karşı karşıya kalabileceğimizi hiç unutmamalıyız. Bu durum bizim için ciddi bir risk faktörüdür. Nitekim sizlerde 2022 yılı meclis ve meslek komiteleri toplantılarımızda bankaların kredi kullandırma iştahının ciddi düzeyde azaldığını ve kredi musluklarını kıstığını sıklıkla gündeme getirmiştiniz” diye konuştu.
İHRACAT RAKAMLARI
Antalya ihracatının 2022 yılında yüzde 7.5 artarak 2 milyar 24 milyon dolar olarak gerçekleştiğini belirten Çandır, “İhracatımızın yüzde 52’sini oluşturan tarım sektörü ise yaşadığı düşüşe rağmen ikinci kez 1 milyar doları aşmayı başardı. Üreticilerimize, ticaret erbaplarımıza ve ihracatçılarımıza teşekkür ediyorum. Ancak üzülerek belirtmeliyim ki gerek toplam ihracatımız gerek tarım ve gıda ihracatımız ülkemiz büyümesinin gerisinde kaldı. Cumhuriyetimizin 100'üncü yılında daha fazla çalışıp, ihracatımızı daha yukarılara taşımalıyız” dedi.
ÜRETİLEN YAŞ MEYVE SEBZENİN YÜZDE 20’Sİ HALDE İŞLEM GÖRÜYOR
2021 yılı Eylül ayından beri Antalya hallerinde işlem gören domates, sebze ve meyve fiyat ve miktarıyla ilgili endeks açıkladıklarını anımsatan Başkan Ali Çandır, “Kamuoyundan ve kurumlardan gördüğümüz ilgi ve aldığımız tepkiler, bizleri motive etmektedir” dedi. Sebze ve meyvenin enflasyonun sorumlusu gibi gösterildiğini belirten Çandır, halde işlem gören yaş meyve sebze ve domatesle ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Hallerimizde toplam üretimin yaklaşık yüzde 20’si kadarı işlem görmektedir. Hallerdeki miktar ve fiyat değişimlerine baktığımızda, yurtiçi üretici enflasyondan farklı değildir. İşlem miktarı ortalama yüzde 25 azalmışken, işlem fiyatları ortalama yüzde 117 kadar artabilmiştir. Tarımsal girdi fiyatları yüzde 122 tarımsal üretici fiyatları ise yüzde 151 artmıştır. Yani hallerdeki işlem miktarı azalmasına rağmen işlem fiyatları, ne girdi maliyetleri kadar ne de üretici fiyatları kadar artmadı. Bu demektir ki kamuoyumuz, hallerdeki işleyişi daha çok önemsemelidir. Böylece daha etkin yani sağlıklı fiyat oluşumunu destekleyeceklerdir. Halbuki toplam üretimin ülkemizde yaklaşık yüzde 30’unun kentimizde ise yaklaşık yüzde 20’sinin işlem görebildiği haller söz konusudur.”
VERGİSİNİ DÜZENLİ ÖDEYEN GÖZETİLMELİ
ATB Başkanı Ali Çandır, kamu alacaklarının yapılandırılması ve borç cezalarının kaldırılmasıyla ilgili de açıklama yaparken, reel sektör ve ekonomiye olumlu yansıyacak çalışmayla ilgili çekincelerini paylaştı. Çandır, mükelleflerin vergi borçlarını gönüllü olarak ödemelerinin devamı ve güven duygusunun kırılmaması için hassas davranılmasını isterken, “Yapılandırmada borcunu düzenli olarak ödeyen uyumlu mükelleflerin gözetilmesi ve tüm borç cezalarını kapsayıcı biçimde düzenlenmesi oldukça önemlidir. Üyelerimizle yaptığımız görüşmelerde, vergisini zamanında ödeyenlere tanınan yüzde 5’lik kurumlar ve gelir vergisi indiriminin yüzde 10’a çıkarılması, küçük işletmelere verilen 400 TL asgari ücret desteğinin 1000 TL’ye yükseltilmesi, prim ve diğer borçlarını zamanında ödeyen işverenlere sunulan 5 puanlık sigorta prim desteğinin 10 puana çıkartılması ile Vakıflara ait kira alacaklarından doğan borç ve cezalarının da kapsama dahil edilmesi talep edilmiştir. Bu düzenlemelerin teklifte yer alması üyelerimizin moral ve motivasyonunu artıracaktır” diye konuştu.
KOMİTELER ETKİN ÇALIŞIYOR
Ocak ayında toplanan meslek komitelerinde gündeme gelen konuları Meclis üyeleriyle paylaşan Çandır, tüm komitelerde EYT, asgari ücret artışı, diğer personel ücret zamları, SGK primleri ve vergi yükleri, krediye erişim sorunları ve artan maliyetlerin görüşüldüğünü belirtti. Çandır, komitelerle ilgili şunları paylaştı:
“Birinci meslek komitesinde, buğday ekimi için ihtiyaç duyulan yağışların görülmemesi nedeniyle Korkuteli, Elmalı ve Aksu ilçeleri başta olmak üzere buğday ekiminin azaldığını, üreticilerin; Korkuteli’nde arpa, Elmalı’da şeker pancarı, Aksu’da ise mısır ekimine yöneldiğini ifade etmişlerdir. İkinci Meslek Komitesinde, tohum başta olmak üzere girdi ve işçilik maliyetlerinde yaşanan artışın patates ekimini olumsuz etkileyebileceğini belirmişlerdir. Üçüncü Meslek komitesinde, Bulgaristan sınırında TIR’ların sınırda bekleme sorunun kalıcı olarak giderilmesini ve zirai karantina laboratuvarları analiz ücretlerine geçen yıla göre yüzde 170, Ağustos ayındaki ara zamma göre ise yüzde 80 oranında yapılan zamlarla ilgili indirim talebinde bulunmuşlardır” dedi. Analiz ücretlerine gelen zamların artık ihracatı engelleyici bir boyuta geldiğini kaydeden Başkan Çandır, “Arkadaşlarımız yaş meyve sebze ihracatında TIR başına 5.200 TL ile 25.000 TL arasında analiz ücretleriyle karşılaşıldığını ifade etmektedirler. Diğer taraftan özel sektörde yapılan ön analiz ücretlerinin zirai karantina laboratuvarlarına göre 5’te 1’i oranında fiyatlandığı gerçeği de söz konusudur. Aynı sorun kesme çiçek ihracatımız içinde geçerlidir. Bu ücretlerin düşülmesi ihracatçılarımızı rahatlatacaktır” dedi.
Çandır, meslek komitelerinde dile getirilen sorunların çözümü için girişimlerde bulunacaklarını söyleyen Çandır, “Dördüncü meslek komitesinde, çiğ süt ve süt ürünleri piyasası, yem maliyetleri, tekstil ve yün piyasası yaşanan gelişmeler, 2023 yılı asgari ücreti sonrası artan sosyal güvenlik primlerinin işverene etkileri ile zeytin ve zeytinyağı sezonunu değerlendirmişlerdir. Altıncı komitesinde üyelerimiz, zirai karantina analiz ücretlerine gelen zamanlar ve ihracatta yaşanan sorunlar görüşmüşlerdir. Yedinci meslek komitesinde üyelerimiz, kekik üretiminde yaşanan pirolizidin alkaloidi (PA) ve zirai ilaç kalıntısı sorununu ve devlet tarafından işverene verilen 400 TL’lik teşvikin yetersizliğini değerlendirmişlerdir” diye konuştu.
GAZETECİLERE TARIM MUHABİRLİĞİ EĞİTİMİ
Antalya Gazeteciler Cemiyeti ile protokol imzalayarak Tarım Muhabirliği Eğitimi başlattıklarını belirten Çandır, “Antalya’da çalışan gazetecileri ve iletişim fakültesi öğrencilerini tarım haberleri konusunda bilinçlendirmeyi ve mesleki gelişimlerine katkı sunmayı önemsiyoruz. Eğitim gerçekleşmesini sağlayan Antalya Gazeteciler Cemiyeti’ne ve Borsamız iş geliştirme grubuna, eğitime göstermiş oldukları ilgi için bazıları bugün aramızda da bulunan gazeteci arkadaşlarımıza ve diğer katılımcılara teşekkür ediyorum” dedi.
ATB Kent Buluşmaları’nın Ocak ayı konuğunun Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek olduğunu anımsatan Başkan Ali Çandır, toplantıda tarım topraklarının imara açılması, göç, altyapı ve trafik problemleri, büyükşehir belediyesiyle yürütülen tarım projeleri ve faaliyetler ile iki kurum arasındaki işbirliğini konuştuklarını anlattı. Çandır, “Karşılaştığımız sorunları başkan ile paylaştık. Başkanımıza, toplantımıza katılımları için tekrar teşekkür ediyoruz” dedi. Kent Buluşmaları’nın Şubat ayı toplantısında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu konuk etmek istediklerini kaydeden Çandır, programının uygun olması halinde Çavuşoğlu’nun katılacağını kaydetti. Çandır, “Tarım sektörü ve kentimizle ilgili sorunları, çözüm önerilerimizi ve taleplerinizi konuklarımızla paylaşmaya devam edeceğiz” dedi.
Meclis’te ATB Meclis Üyeleri, sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Yorum Yazın