Tarımda devrim yapma zamanı

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Gazeteciler Cemiyeti (AGC) işbirliğiyle düzenlenen Tarım Muhabirliği Eğitimi devam ediyor.  ‘Haber kaynağının gazeteciden beklentisi’ konulu derste görüş ve düşüncelerini paylaşan ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım sektörüne ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Sektördeki sıkıntılara dikkat çeken Çandır, üreticiden tüketiciye tarımın bütün kesimlerinde memnuniyetsizlik olduğuna işaret ederek tarımda devrim yapmanın her türlü koşulunun oluştuğunu vurguladı. Çandır, yapılacak bir tarım devrimiyle ilgili önerilerini de paylaştı.

“TARIM ESKİYE GÖRE DAHA FAZLA HABER KAYNAĞI OLMAYA BAŞLADI”

Tarımın son dönemlerde toplum tarafından ilgi görmeye başladığını söyleyen Çandır, “Tarım son zamanlarda eskiye göre daha fazla haber kaynağı olmaya başladı. Eskiden görmediğimiz kadar tarım haberlerine rastlıyoruz. Tarımla ilgili ihtisaslaşmış televizyonlarımız, dergilerimiz, gazetelerimiz eskiye oranla çok daha fazla” dedi. Tarım haberlerinde genellikle sebze meyve fiyatlarındaki artışın öne çıktığı bir yaklaşımın söz konusu olduğuna işaret eden Çandır, tarımın siyasete çok çabuk adapte edilebilen, artı çıktısıyla övünülen, eksi çıktısıyla yerinen sektörden birisi olduğunu kaydetti.

“TARIMDA FİYAT, ARZ-TALEP DENGESİNE GÖRE OLUŞUR”

Tarımda özellikle depolanmaya uygun olmayan çabuk bozulabilir ürünlerde fiyatın arz-talep dengesiyle oluştuğuna dikkat çeken Çandır, “Sizin ürünü kaç paraya ürettiğinizin hiçbir anlamı yoktur. Gün gelir 10 kuraşa ürettiğiniz ürünü pazarda çok talep görür 100 kuruşa satarsınız, gün gelir 100 kuruşa üretirsiniz ama pazarda talep oluşmaz 100 kuruşa ürettiğinizi 10 kuruşa satmak zorunda kalırsınız. Dolayısıyla tamamen arz-talep dengesine göre değişen bir fiyatlama var” diye konuştu.

“TARIMIN İTİBARI YERLE YEKSAN”

Tarımın itibarının yerle yeksan olduğunu söyleyen Çandır, özellikle çiftçi çocuklarının tarımda kalması için itibarı arttırıcı dilin kullanılması gerektiğini vurguladı. Olumsuzlukları hızlı, olumlulukları yavaş algılayan bir toplum olduğumuza işaret eden Çandır, yapılan haberlerde tarımın itibarının göz ardı edilmemesi gerektiğinin altını çizdi.

‘TARIMDA ESKİ ZENGİNLİK KALMADI’

Tarımda yıllar önce zenginlik yaşandığını hatırlatan Çandır, “Yıllar önce zenginlik dediğiniz şey tarım sektöründeydi. Korkuteli’ne giderdik sarı Mercedes ile bir çiftçi geçerdi, beyaz Mercedes ile başka bir çiftçi geçerdi. Şimdi tarımda o zenginlik kalmadı. Bunu tersine çevirmek mümkün. Sadece doğru zamanda doğru işleri yapmamız lazım” dedi.

“DEVRİM İÇİN HER TÜRLÜ KOŞUL OLUŞTU”

Tarımda devrim yapılması için her türlü koşulun oluştuğunu vurgulayan Çandır, “Üreticiye mal satan memnun değil, üretici memnun değil, üreticinin çalıştırdığı işçi memnun değil, üreticiden alan aracı memnun değil, ürünü pazarlayan perakendeci memnun değil, tüketenler hiç memnun değil. Bizim oturup kendi topraklarımızın özelliklerine göre, doğamızın dengesi doğrultusunda, su ve iklim dengesiyle bir tarımsal planlamaya gitmemiz gerekiyor. Tarımda planlama yapılması gerektiğini, şu yapılmalı, bu yapılmalı hepimiz söylüyoruz ama nasıl yapılmalı? Sorusunun cevabını söyleyen kimse yok. Nasıl sorusunun cevabını devletin bulması gerekiyor. Bize de sorarlarsa görüşlerimizi söyleriz” şeklinde konuştu.

 “TARIMDA VERGİSİZ 20 YILLIK DÖNEM” ÖNERİSİ

Tarıma ciddi destekler verildiğine de dikkat çekerek nasıl bir devrim yapılması gerektiğinin ipuçlarını veren Çandır, şunları dile getirdi:

“Kanunda yazılan şekilde olmasa da tarıma belli bir destek gidiyor. Bu destekler nasıl gidiyor? Hedefe ulaşıyor mu? Bunun etki analizinin yapılıp yapılmadığını bilmiyoruz. Şuanda veri seti en bozuk sektör tarımdır. Nerede ne ekiliyor? Ne kadar tarımsal tesisimiz, ekipmanımız var? Bir liste yok. Tarım envanteri çıkararak bunları yapabiliriz. Belki tarımda vergisiz 20 yıllık bir dönem tanınmalı. Bir taraftan tarımda ölçek sorunu var diyoruz, diğer taraftan 7 dönümü geçersen deftere tabi olursun, 100 dönümü geçersen şu kadar vergi alırız diyoruz. Bunları farklı hale getirmemiz lazım. Tarımda ciddi bir sosyal güvenlik problemi var. Sosyal güvenlik sisteminin tarıma özel hale getirilmesi gerekiyor. Biz, kırsalda yaşayan insanların sigorta primlerini, vergilerini, emeklilik paylarını şehirde oturanlar olarak ödemek zorundayız. Dünyada bu böyle yapılıyor. Kırsalda yaşayanların kırsalda hayatlarını devam ettirmesi için bu desteklemelerin yapılması şart. Bunları alt alta yazdığınızda envanter çıktıktan sonra planlama yapmak çok kolay.”

“ŞARTLARIMIZA UYGUN BİR SİSTEM YARATMALIYIZ”

Çiftçilerin bir araya getirilmesi ve örgütlenmesi gerektiğini belirten Çandır, “Devletin azımsanmayacak bir destek ve teşviki var. Bunların hepsini derleyip, toparlayıp örgütlenmeye, birlikte hareket etmeye, birlikte üretmeye ihtiyaç var. İnsanların ortaklaşa rekabet etmesinin önünü açacak imkanlar sağlamalıyız. Herkes kooperatifçilik diyor ama biz kooperatifçiliğin içini o kadar boşaltmışız ki belki bizim şartlarımıza uygun bir sistem yaratmamız lazım. Bütün destek ve teşvikleri de o sistem üzerinden dağıtmamız gerekiyor ki insanlar sisteme adapte olsunlar. Bunların hepsi mümkün” dedi.