‘Kağıt üzerinde kalmasın’

Şantiye şefliğinin tam zamanlı bir görev olduğunu vurgulayarak birden fazla şantiyede yapılamayacağının altını çizen İMO Antalya Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Erman Aydın, “Çünkü şantiye şefi bir inşaatın başından sonuna kadar her aşamada sorumluluğu olan ve bilgisine ihtiyaç duyulan bir kişidir. Bilindiği üzere şantiye şefliği, Bir yapının veya mühendislik-mimarlık hizmeti gerektiren herhangi bir işin plan, proje ve hesaplarına, ilgili fen ve sanat kurallarına, teknik mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve denetlenmesi işidir. Şantiye şefinin görevleri ise; yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesi, inşaatın iş ve işlemlerinin planlanması, sevk ve idaresi, iş güvenliğinin sağlanması işçi sağlığının gözetilmesidir” diye konuştu.

“ŞANTİYE ŞEFLİĞİ ANAHTAR KONUMDA”

Topraklarının yüzde 93’ü aktif deprem kuşağı üzerinde bulunan Türkiye’de, güvenli yapı üretimi ve depreme dirençli şehirlerin inşa edilmesi için şantiye şefliğinin anahtar konumunda yer aldığını vurgulayan Aydın, şunları dile getirdi:

“Kahramanmaraş depremlerinde de bizzat gördüğümüz gibi hasarların çok büyük bir kısmı inşaat aşamasında yetersiz denetimden ve buna bağlı oluşmuş işçilik hatalarından kaynaklanmakta. Bilinçsizlik veya liyakatsizlik doğa olaylarını felakete dönüştürmekte, toplumda onarılması zor yaralar açmakta. Ayrıca Şantiye Şefliğinin kamuoyunu yakından ilgilendiren bir başka kilit rolü, şantiye alanında işçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasıyla ilgilidir. Ne acıdır ki ülkemiz yıllardır işçi ölümlerinde Avrupa birinciliğini ve dünya üçüncülüğünü bırakmamakta. Bu işçi ölümlerinin büyük çoğunluğunun inşaat sektöründe yaşandığı herkesin malumu. Dolayısıyla, iş kazalarına karşı alınacak önlemlerde müteahhitlerin sorumluluklarını yerine getirmesinin yanı sıra, şantiye şefliğinin yetkin kişilerce ve tam zamanlı yürütülmesi hayati önemde. Yapı üretim sürecinde hata kabul etmeyecek önemli bir görev olan şantiye şefliği, maalesef ilgili mevzuattaki eksiklikler ve uygulamada yaşanan ihmalkarlıklar nedeniyle çözümün değil sorunun bir parçası haline gelmiştir.”

“DEĞİŞİKLİKLER OLUMLU ANCAK YETERSİZ”

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yıllardır yayınlanmakta olan raporlar sonucunda Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte revize yapma ihtiyacı duyduğunu kaydeden Aydın, konuşmasına şöyle devam etti:

“Yapılan düzenleme ile şantiye şeflerinin aynı anda üstlenebilecekleri iş miktarı, inşaat alanı ve iş sayısı, farklı yapı türleri ve imalat tiplerine bağlı olarak şantiye şefliğini üstlenebilecek meslek disiplinleri gibi konularda hazırlanan değişiklikler olumlu ancak yetersiz. Sorunları gerçek anlamda çözmek için kat etmemiz gereken yol bir hayli uzun. Şantiye şefliği ile ilgili geçmiş yıllarda hazırlamış olduğumuz durum raporlarında açıkça görülebileceği üzere yapı üretim sürecinin yöneticisi pozisyonunda olan şantiye şefliği alanı son derece kontrolsüz ve sorunlu. Söz konusu raporlar “imzacı” ya da “kiralık diploma” diye tarif ettiğimiz, sadece resmi işlemlerde görünsün diye kâğıt üstünde kalan şantiye şefliğinin ne kadar yaygın olduğunu göstermekte. Her meslekte olduğu gibi maalesef İnşaat Mühendisliğinde de meslek etiğine sahip olmayan meslektaşlarımız var. Bu meslektaşlarımız gitmedikleri, görmedikleri hatta adresini bile bilmedikleri şantiyelerde şantiye şefi olarak imza atmaktadır. Can güvenliği için asli bir çalışma alanı olan şantiye şefliğinin, bir deprem ülkesinde hepimizin gözü önünde ve ilgili her kurum ve kuruluşun bilgisi dahilinde sadece kağıt üzerinde kalması ülkemiz için bir utanç kaynağıdır. Bu durum depremle yaşamaya zorunlu olan ülkemizde bizzat can güvenliğimiz açısından tehdit oluşturmakta.”

SALDIRILARI HATIRLATTI

“Şantiye şeflerinin şantiye alanlarında bulunmamasının yarattığı başı boşluğun bir diğer yansımasını da görevini yerine getirmeye çalışan yapı denetim firmalarına bağlı kontrol mühendislerinin yaşadığı sözlü ve fiziksel şiddet olaylarında görüyoruz” diyen Aydın, yapı denetim firması yetkilisi Zekeriya Mengi’nin şantiye denetleme görevi sırasında uğradığı saldırıyı hatırlatarak, “Bu olayın daha yankısı geçmeden geçtiğimiz hafta Uşak’ta bir inşaatta betona su katılmasına itiraz eden yapı denetim kontrol mühendisi ve yanındaki stajyer kardeşimiz inşaat işçileri tarafından darp edildi. Daha Kahramanmaraş ve Hatay depremlerinin şokunu milletçe üzerimizden atamadan acılarımız henüz çok tazeyken artçı depremler bile bütün şiddetiyle devam ederken yaşanmış olmasıyla bu olayın vahameti maalesef katlanmakta” diye konuştu.

“YAPILMASI GEREKENLER”

Yaşanan olaydan sonra Yapı Denetimler Birliği’nin sosyal medya hesaplarından “Yapı müteahhitlerinin dikkatine! Yapı denetim kuruluşlarına kalıp ve demir teslimleri şantiye şefleri tarafından yapılmalıdır. Beton dökümlerinde şantiye şefleri de bulunmalıdır. Şantiye şeflerinin olmadığı imalatlar teslim alınmayacak, beton dökümlerine izin verilmeyecektir” şeklinde duyuru yayınladığını hatırlatan Aydın, “Ülke genelinde olduğu gibi Antalya’da da bu uygulama 10 Mart 2023 tarihi itibariyle başlamıştır. Yapı Denetimler Birliği’nin bu uygulamasını desteklediğimizi ve sürecin takipçisi olacağımızı kamuoyunun bilgisine sunmak isteriz” diyerek sorunun çözümü için ilk etapta yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

“İstisnai durumlar dışında, her şantiye şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmeli. Şantiye şefliği sürekli eğitime ve mesleki tecrübeye gereksinim duyan bir görevdir. Bu görevi yerine getirecek kişilerin ilgili meslek odalarınca verilen eğitimlere katılıp belgelendirilmeleri zorunlu tutulmalı. Gerçeğe aykırı beyanda bulunarak şantiye şefliği üstlenilmesinin önüne geçilmesi için şantiye şeflerinden Oda Kayıt Belgesi istenmeli. Şantiye şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalı.”

Son olarak İMO’nun şantiye şeflerinin gelişimi için mesleki eğitimleri ve gerekli belgelendirmeleri yapmaya hazır, üzerine düşen görevleri yerine getirebilecek altyapıya, kadro yapısına ve tecrübeye sahip olduğunu kaydeden Aydın, “Tüm meslektaşlarımızı, mesleğimizi ve haklarımızı sahiplenmeye, ilgili idareleri de uyarılarımızı dikkate alarak önerilerimizi hayata geçirmeye, halkın can ve mal güvenliğini ilgilendiren böylesi önemli bir konuda ivedilikle Odamızla birlikte hareket etmeye davet ediyoruz” diye konuştu.