‘Geç kalınmış bir adım’

Antalya Ticaret Platformu (ATİP) alanında yetkin STK yöneticileri ile kent dinamiklerini ‘Afet İstişare Toplantısı’nda biraraya getirdi. ATİP Başkan Yardımcısı ve İnşaat Komisyonu Başkanı İsmail Ekmekçioğlu’nun sahibi olduğu Akyıldız Yangın Merkez Ofisi’nde gerçekleştirilen toplantıya; Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Bayram Ali Çeltik, İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Soner Akdoğan, Mimarlar Odası Başkanı Hasan Çerçiler, Şehir Plancıları Odası Başkanı Funda Yörük, Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Başkanı Volkan Sosyal, Antalya Müteahhitler Derneği Başkanı İsmail İltemir, Kepez Müteahhitler Derneği Başkanı Mehmet Ali Ünal, ATSO İnşaat Komitesi Başkanı Yakup Toprak ile ATSO Meclis Üyesi Hasan Tunç katıldı.

AFETLERLE YAŞAMAYI ÖĞRENMEK

Antalya Gazeteciler Cemiyeti (AGC) Başkanı İdris Taş ile AGC Başkan Yardımcısı ve TSYD Antalya Şube Başkanı Şifa Çiçek’in de yeraldığı toplantının açılışında konuşan ATİP Başkanı Muhteşem Kabasakal, ülke olarak çok büyük bir felaket yaşandığına dikkat çekti. Deprem duyulur duyulmaz ATİP olarak harekete geçtiklerini ve 10 ayrı STK ile koordine olarak hareket ettiklerini belirten Kabasakal, “Bölgeye gittik, yardımlarımızı bizzat götürdük. Bu süreçte gördük ki, bireysel çabalar faydadan çok zarar veriyor. Kontrolsüz güç güç değildir, bunu gördük. Ayrıca bu süreçte yanlış bildiğimiz birçok doğrunun, doğru bildiğimiz birçok yanlışın olduğunu da fark ettik. İşte hem karar vericileri tetiklemek, hem en doğrusunu uzmanlarından öğrenmek için bu toplantıyı düzenledik. Artık hepimizin kabul etmesi gereken bir gerçek var ki, bir afetler ülkesiyiz. Dolayısıyla afetlerle yaşamayı öğrenmemiz lazım” diye konuştu.

‘İYİ AMA GEÇ KALMIŞ UYGULAMALAR’

Kabasakal’dan sonra söz alan Mimarlar Odası Şube Başkanı Hasan Çerçiler Muratpaşa Belediyesi’nin binalarda ‘Perde Beton’ ve Konyaaltı Belediyesi’nin ‘Fore Kazık’ zorunluluğu için “Çok geç kalmış, geçmiş olsun” yorumunda bulundu. “Muratpaşa ve Konyaaltı adım attı ben şimdi Kepez’i bekliyorum. Bakalım belki Kepez ikisini de uygulamaya koyar” diyen Çerçiler, “Geçmiş olsun diyorum çünkü Muratpaşa’da da, Konyaaltı’nda da zaten yer kalmadı. Yine de bundan sonrası için veya dönüşüm için iyi bir karar. Aslında bu çözümler zaten vardı. Tabi mesele bunların uygulanıp uygulanamayacağı. Umarım uygulayabilirler. Aslında 24 yıl önce bu kararların alınması gerekiyordu. Görüyoruz ki, 1999 depremi milat olmamış, ders alamamışız. Şimdi bu depremden ders almanın peşindeyiz. Bakıyoruz 24 yılda neyi dönüştürmüşüz Antalya’da. Toplasan 50.60 binayı geçmez. Böyle kentsel dönüşüm olmaz. Bizim biran önce Işıklar’ı, Meltem’i, Deniz Mahallesi’ni vs. halletmemiz lazım. 1999 öncesi yapı stoğunu halletmemiz lazım. Bunun dışında, deprem olduğunda nerede çadır kurulacağını, nerede toplanılacağını bilmemiz lazım. Deprem master Planı tam da bu yüzden lazım.”

‘TAM ZAMANLI ŞANTİYE ŞEFİ OLMALI’

Kepez Müteahhitler Derneği Başkanı Mehmet Ali Ünal, “Deprem anı ve sonrasında ne yapmamız gerektiğini bilmediğimizi çok net bir şekilde gördük. Toplum olarak öncelikle bilinçlenmemiz lazım” derken Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Başkanı Volkan Soysal da, deprem sonrası ‘Yapı denetim gereksizdir veya yapı denetimciler işini yapmıyor’ gibi bir algı oluşturulduğunu, bunun son derece yanlış olduğunu ifade etti. Deprem bölgesinde yapı denetimli binaların yıkılma oranının 10 binde 5 olduğuna dikkat çeken Soysal, “Yapı denetimli binalar da elbette yıkıldı ancak bu binaları iyi incelemek lazım. Yapı denetim sonrasında tadilat geçirmiş mi, kolon veya kirişler kesilmiş mi bakmak lazım” dedi. Yapı denetiminin mutlaka gerekli olduğunu vurgulayan Soysal, “İnşaatın her aşamasında, her anında şantiyede olamıyoruz. Bu yüzden tam zamanlı çalışacak bir şantiye şefi olması lazım.  Bundan sonra müteahhitlerden bunu isteyeceğiz. 1999 öncesi binaların ise tümünün yıkılması lazım çünkü ne olduğunu, nasıl üretildiklerini bilmiyoruz” diye konuştu.

‘DENİZDE FAY VAR MI BİLMİYORUZ’

Toplantının önemine işaret eden Şehir Plancıları Odası Şube Başkanı Funda Yörük ise şunları söyledi: “Bunları konuşmalıyız. Hem de çok konuşmalı ve unutmamalıyız. Çünkü maalesef Türkiye’nin deprem belleği yok. Öncelikle toplumsal bir bilinçlenme şart. Bunun yanısıra iş ahlakı da düzeltilmeli. Teknik eleman eksikliği hem özelde hem kamuda var. Ayrıca kent bilgi sistemi oluşturulmalı. Hangi bölge ne kadar riskli, yapı stokları, toplanma alanları vs. bilinmesi gerekiyor. Kentsel dönüşüm diyoruz mesela. Bunun sadece yerel yönetimler tarafından yapılması mümkün değil. Devletin el atması lazım. Antalya emekli kenti. Bir çok emekli, ekonomik kaygılar nedeniyle kentsel dönüşüme sıcak bakmıyor. Şehirde kiralar almış başını gidiyor. 10-15 bin lira kirayı hangi emekli nasıl ödeyecek de evini dönüşüme verip kiraya çıkacak. Bu yüzden devletin bu konuda elini taşın altına sokması lazım. Dikkatimizden kaçan bir başka önemli konu ise denizlerimiz. Denizde fay var mı, varsa nereden geçiyor bilmiyoruz çünkü bu konuda bir çalışma yapılmadı.”

MEVZUAT İYİ UYGULAMA KÖTÜ

Yörük’ün ardından söz alan İnşaat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Soner Akdoğan, afet bilincinin okullarda ders olarak verilmesi gerektiğini söyledi. Genel eğitimde nitelik olarak geriye gidildiğini vurgulayan Akdoğan, denetim konusunda ise mevzuat olarak mükemmel olduğumuzu ancak uygulamada ciddi sıkıntıların yaşandığını kaydetti. Akdoğan, “Mevzuatlarımız Avrupa’dan çok daha iyi. Ancak rekabet, iş alma kavgası, etik eksikliği gibi etkenler mevzuatın işleyişini bozuyor. Mesela ‘imzacı mühendisler’ var şantiye şefliği yapan. Çocuk binbir emekle okumuş, mühendis olmuş ama iş bulamamış. Buna ‘at şuraya imzanı, al maaşı’ diyorlar, sorumluluğunun farkına varmadan atıyor imzayı. Bunlar biliniyor ama denetleyen yok” diye konuştu. İnşaat Müteahhitleri Derneği Başkanı İsmail İltemir de günümüzde isteyen herkesin müteahhitlik yaptığını belirterek, en az 2-3 yıl deneyimli bir müteahhidin yanında eğitim almadan kimseye müteahhitlik belgesi verilmemesini istedi. ATİP Başkan Yardımcısı ve İnşaat Komisyonu Başkanı İsmail Ekmekcioğlu ise toplantıda toplumsal duyarlılık ve bilinçlenme ile birlikte eğitime ağırlık verilmesi konusunun ortak görüş olarak öne çıktığını söyledi. Ekmekçioğlu, kentsel dönüşümün bir rant olarak görülmemesi ve devletin bu konuya mutlaka el atması gerektiğine de işaret etti.

KONUŞUYORUZ, SONUÇ ALAMIYORUZ

Toplantının son konuşmacısı ise Jeoloji Mühendisleri Odası Şube Başkanı Bayram Ali Çeltik oldu. Konuşmasına deprem bölgesinde enkaz altındaki bir kızın görüntüleriyle başlayan Çeltik, 1940’lardan bu yana Türkiye’de manşetlerin hiç değişmediğini söyledi. Kahramanmaraş merkezli depremleri, “Yüzyılın felaketi filan değil ihmalkarlığımızın bedeli bu” diye yorumlayan Çeltik “Hep söylüyoruz, konuşuyoruz ama maalesef sonuç alamıyoruz” ifadelerini kullandı. Toplantının sonunda katılımcılara teşekkür eden ATİP Yönetim Kurulu Başkanı Muhteşem Kabasakal, bir yol haritası belirlemek amacıyla düzenledikleri toplantının bundan sonraki süreçte farkındalık oluşturmak amacıyla sürdürüleceğini söyledi. Kabasakal, bu toplantılardan elde edilen çözüm önerilerinin ilgili mercilere ulaştırılacağını da kaydetti