Antalya ekonomisi S.O.S veriyor

Ekonomi, İş Geliştirme ve Planlama Derneği (EKİPDER) Yönetim Kurulu Başkanı Reşat Güney, Serdengeçti Parkı içinde bulunan Antalya Gazeteciler Cemiyeti Sosyal Tesisi’nde Antalya basınıyla bir araya geldi. Güney, EKİPDER Yönetim Kurulu üyeleri Ümit Sedat Bayram, Ali Aydın, Eren Koyuncu ve Oğuz Serhat Sertoğlu’nun da katıldığı basın toplantısında, 2024 yılı Antalya ve Türkiye ekonomisi değerlendirmesi ile 2025 yılına yönelik ekonomi öngörülerini paylaştı.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası ile TÜİK verilerine göre 2023 yılının ilk 9 aylık döneminde Antalya’da kayıt yaptıran şirketlerin sayısının yüzde 17 oranında azaldığını, kapanan şirket oranının ise bir önceki yıla göre yüzde 21.2 artığını hatırlatan Güney, “Hem şirket kurulumları azalmış hem de kurulan şirketlerin kapanma oranı artmış. Demek ki Antalya’da ticaret yapan şirket sayısı ciddi oranda azalmaya başlamış. Çünkü yatırım riskleri, tahsilat riskleri ve girdi maliyetleri fazla. Dolayısıyla girişimler bu konuda çok da hevesli olmuyor” dedi.

KARŞILIKSIZ ÇEK SIKINTILI

Antalya’da karşılıksız çeklerde çok büyük bir sorun olduğunu vurgulayan Reşat Güney, “Antalya içerisinde toplamda 11 bin 772 tane çek yazılmış toplam tutarı ise 7 ,2 milyar civarında. Tüm Türkiye’de ki karşılıksız çekin artış oranı yüzde 89 iken, Antalya’da yüzde 245. Bu fark çok büyük ve son derece rahatsız edici bir fark. Protestolu senetlere baktığımızda ise 2024 yılının 9 aylık döneminde senet adedi yaklaşık yüzde 21 artmışken tutarı ise yüzde 303 artmış. Bu da 2 milyar 631 milyon TL. Biz Antalya olarak hem sıralamada hem de tutar anlamında Türkiye’de ilk 5 içerisindeyiz. 2023 yılının ilk 10 aylık verilerine göre turizmin dışında Antalya’ya para kazandıran tarım sanayi ve madencilikte toplam ihracat oranlarında ciddi bir düşüş var. Bu düşüş; tarımda -0.08, sanayide -10, madencilikte ise yaklaşık -40’lık düşme söz konusu. Ortalamada Antalya ihracatı ilk 9 ayda -yüzde 11 oranında azılmış durumda” diye konuştu.

KONKORDATO OLUMSUZ YANSIR

Antalya’da 60‘dan fazla firmanın konkordato ilan ettiğini hatırlatan Güney, şöyle konuştu: “Antalya tarımı da ciddi düşüşler yaşıyor. Açıklanan domates miktar endeksine baktığımızda bir önceki yıla göre yüzde 35.25 oranında azalmış. Sebze aynı şekilde yüzde 53.29 oranında, meyve de yüzde 31.81 oranında azılmış. Bu rakamları analiz edersek tarımın içinde de ciddi bir maliyet yükü olduğunu göreceğiz. Bu azalış doğal olarak domates fiyatının yüzde 218, sebzenin yüzde 186, meyvenin de yüzde 31.81 artmasına yol açmış. Yani arzda düşme, fiyatta artma yaşanmış. Tüm bu sektörlere baktığımızda ciddi bir sıkıntı olduğu görülüyor. Bir tek turizm sektörü Antalya’ya ciddi bir kazanım sağlıyor gibi görünüyor. Aslında buradan turizmin tüm paydaşlarını ciddi anlamda desteklememiz gerektiği ortaya çıkıyor. Şua anda Antalya’da 60‘dan fazla firma konkordato ilan etmiş durumda. Toplam 400 milyon dolarlık bir ticari kayıptan söz ediyoruz. Konkordatonun piyasaya olumsuz yansıması olacaktır. Bu 60 firma açık yakalanan en az 10 firmaya çarpan etkisiyle etki edecektir.”

DOĞRULARI SÖYLEMEK ZORUNDAYIZ

Güney, konuşmasında tarım ve sanayideki ihracat rakamlarını da verdi. 2023 yılı rakamlarına bakıldığında Antalya tarımının toplam ihracat içindeki payının binde 5 olduğunu hatırlatan Güney, “Antalya tarımının toplam tarım ihracatı içindeki payı da yüzde 3.5’tir. Ülkenin toplam tarım ihracatı 35.2 milyar, bunun 1.24’ünü Antalya olarak biz yapmışız. ‘Antalya tarımın başkentidir’ deniyor ama bunlar gerçek rakamlar. Antalya sanayisinin toplam ihracat içindeki payı ise sadece binde 2’dir. Ülkemizde 2023 yılında 242 milyar dolarlık ihracat gerçekleşmiş, bunun binde 2.3’ünü Antalya sanayisi karşılamış. 2023 yılında Türk sanayisinin toplam ihracat rakamı 181 milyar dolarmış. Yani 242 milyar doların 181 milyar doları sanayiden gerçekleşmiş.  Antalya’nın geçen yıl ki sanayi ihracatı 594 milyon dolarmış. Dolayısıyla Antalya’nın toplam ihracattaki oranı binde 3’tür. Aslında sanayideki ihracatımız yüzde 80’i ithalata dayalı. Yani 80 milyon dolar harcıyoruz, 100 milyon dolara satıyoruz.  Tarımda bu oran yüzde 65. Dolayısıyla rakamları çok iyi analiz etmek lazım. Her ihracatçı ve her kurum değerli ancak rakamları iyi analiz etmek durumundayız. Sorunlarımıza o zaman daha kolay çözümler bulabiliriz. EKİPDER olarak biz burada biz tespit yapıyoruz. Biz de Antalya’nın daha çok büyümesini ve gelişmesini istiyoruz. Çünkü ekmeğimizi burada yiyoruz ve kentimiz için doğruları da söylemek zorundayız” diye konuştu.

RİSKLERİ AZALTMAMIZ LAZIM

2025 yılının 2024 yılından daha zor geçeceğini üzerine basarak vurgulayan EKİPDER Başkanı Güney, sözleriniz şöyle sürdürdü: “Antalya’da turizm haricindeki bütün sektörlerde bir eksiye gidiş var. Ticarette gerçekten çok ciddi sıkıntı var. Antalya diğer şehirlere göre biraz daha avantajlı durumda. Ancak sorunlarını çok fazla dile getiren bir şehir değil. Ülkemizde yaşanan bu ekonomik krizin 2025 yılı içerisinde de devam edeceğini öngörüyoruz. Hatta 2024’ten daha da zor bir yıl olacak. Bizim önerimiz, işletmelerin ve herkesin daha tasarruflu hareket etmeleridir. Yatırım fırsatları doğabilir ama risk faktörü her zaman olacaktır. Çok dikkatli olunması gerekiyor. Mümkün olabildiğinde harcama kalemlerimizi azaltmamız, önceliklerimizi iyi seçebilmemiz lazım. Risklerimizi azaltmamız lazım. Bunu yapmazsak büyük sorunlarla karşı karşıya kalabiliriz.”